Listinn yfir alparósir er tilbúinn, enduruppfært 26. apríl 2018. Myndir geturðu fundið með því að afrita nafnið og skrifa Rhododendron fyrir framan í googleleit og smella á “enter”. Flestar myndir eru höfundarréttarvarðar og því ekki afritaðar hér inn í tölfuna.
Alparósir eru einnig kallaðar lyngrósir og róslyng, en í Nátthaga höldum við fast í gamla, ljóðræna, hljómfagra nafnið alparósir, sem svo oft er lofsungið í ljóðum og skáldskap!
Eigandi Nátthaga Garðplöntustöðvar, Ólafur Sturla Njálsson, hefur í áraraðir flutt inn og prófað hundruð alparósa í garði sínum og skógrækt.
Í Nátthaga fá þær ekkert sérstakt vetrarskýli, en eru staðsettar í skjólgóðum bollum, við brekkufót í skjóli fyrir verstu norðanáttum eða innan um annan gróður sem skýlir þeim. En fyrir hinn almenna garðeiganda mælir Ólafur með strigaskýli í kringum hverja alparós, eða kringum hvert alparósabeð, þannig að striginn nái að minnsta kosti hálfan meter uppfyrir alparósina. Betra er að hafa opið upp, frekar en að loka alveg. Það er betra að byrja á að kynnast ræktun alparósa með því að byrja á þennan hátt. Seinna með meiri reynslu, finnur maður hvar er nógu gott skjól að ekki þurfi að setja upp sérstakt vetrarskýli, t.d. í mjög skjólgóðum og lokuðum garði, þar sem lítil hætta er á að norðanþurrkandi vetrarvindar næði um þær óheft.
NB! Eftir margra ára ræktun alparósa, alveg síðan 1972, er orðið dagsljóst fyrir Ólafi, að algjör óþarfi er að sýra jarðveg aukalega fyrir alparósir við íslenskar aðstæður!!! Margra ára ræktun í venjulegri blandaðri garðmold sýnir að þær þrífast best og lifa lengst í venjulegum jarðvegi sem hentar flestum garðplöntum og trjám. Að sýra jarðveginn og nota mikinn áburð hefur ansi oft frekar drepið alparósir frekar en að hjálpa þeim á Íslandi og í Norður-Noregi líka! Hin gullna regla, “minna er betra” á vel við um alparósir sem eru mjög nægjusamar í eðli sínu. Til að fá jarðveginn myldin og mjúkan fyrir alparósarætur, er gott að blanda saman við hann hrossataði til helminga, alveg niður í 40 cm dýpt. Á haustin rakar maður saman laufi úr garðinum og setur yfir moldina kringum alparósarunnana. Laufið rotnar síðan næsta sumar og verður að næringu fyrir alparósirnar.
!!! Það er SKJÓLIÐ fyrir vetrarnæðingum sem þarf að vera MJÖG gott, svo að alparósaræktun lukkist vel !!!
Neðangreind alparósayrki og tegundir eru í eðli sínu mjög harðgerðar, svo fremi sem ræktunarstaður býður upp á gott skjól. NB! við sum yrkin stendur “ný sort”, sem þýðir að hún er óreynd eða aðeins stutt reynsla af henni hér í Nátthaga, en álitleg skv. ættartré sínu.
| Rhododendron = Rh: | Blómlitur: | Stærð runnans: |
|
Smágerðar tegundir og yrki: blöðin eru 1-4 cm á lengd. Flestar eru lægri en 20-30 cm á hæð og álíka breiðar eftir nokkur ár. |
+ | + |
| Rh. anthopogon ‘Lilleröd’ (smágerð) ný sort | Purpuralitur | Lágvaxinn |
| Rh. calostrotum ‘Azurella’ (smágerð) ný sort | Dökkfjólublár | Lágvaxinn |
| Rh. calostrotum ‘Rock’s form’ | Lillarauð | Lágvaxinn |
| Rh. camtschaticum – Dverglyngrós (lauffellandi dvergrunni, mjög sérstök) ekki til 2018 | Rauðbleikur | Dvergvaxinn |
| Rh. carolinianum ‘P.J.M.Regal’ ný sort | Dökkfjólublár | Miðlungshár en smágerður |
| Rh. dauricum ‘Staccato’ ný sort | Dökkbleikur | Miðlunghár en smágerður |
| Rh. ferrugineum (smágerð) – Urðalyngrós frá Alpafjöllum. | Bleikur | Lágvaxinn |
| Rh. hirsutum hybrid (smágerð) – Hjallalyngrós | Bleikur | Lágvaxinn |
| Rh. hirsutum Mustila (smágerð) – Hjallalyngrós | Bleikur | Lágvaxinn |
| Rh. hybrid ‘Shamrock’ (sérstök) ný sort | Gulur | Lágvaxinn |
| Rh. impeditum (mjög smágerð) ekki til 2018 | Fjólublár | Dvergvaxinn |
| Rh. impeditum ‘Azurica’ (smágerð) | Fjólublár | Lágvaxinn |
| Rh. impeditum ‘Blaumeise’ (smágerð) ný sort | Blálilla | Lágvaxinn |
| Rh. impeditum ‘Blumiria’ (smágerð) | Fjólublár | Lágvaxinn |
| Rh. impeditum ‘Luisella’ (smágerð) | Fjólublár | Lágvaxinn |
| Rh. impeditum ‘Ramapo’ (smágerð) | Lillablár | Lágvaxinn |
| Rh. impeditum ‘Ronny’ (smágerð) | Fjólublár | Lágvaxinn |
| Rh. keiskei ‘Ginny Gee’ (smágerð) ný sort | Bleikur og hvítur | Lágvaxinn |
| Rh. keiskei ‘June Bee’ (smágerð) ný sort | Gulur og hvítur | Lágvaxinn |
| Rh. keiskei ‘Wee Bee’ (smágerð) ný sort | Bleikur, kremrauður | Lágvaxinn |
| Rh. myrtifolium (smágerð) – Myrtulyngrós frá Balkanfjöllum. | Bleikur | Lágvaxinn |
| Rh. nitidulum var. omeiense (mjög smágerð) | Fjólublár | Dvergvaxinn |
| Rh. russatum ‘Azurwolke’ (smágerð) | Bláfjólublár | Lágvaxinn |
|
Stærri tegundir og yrki: Lágvaxinn er um 30-50 cm á hæð og breidd. Miðlungsstór er 40 – 70 cm á hæð og breidd. Stór eða beinlínis hávaxinn verður hærri en 1 meter og breiðari. Flestir runnarnir verða töluvert breiðari en háir. |
Blómlitur | Stærð runnans |
| ‘Alfred’ ný sort | Ljósfjólublár | Hávaxinn |
| ‘Arabella’ (yakushimanum hybrid) ný sort | Bleikur | Miðlungsstór |
| ‘Azurro’ ný sort | Dökkfjólublár | Miðlungsstór |
| ‘Baden-Baden’ (Rh. repens ‘Baden-Baden’) | Sterkrauður | Lágvaxinn |
| ‘Barbarella’ ekki til 2018 | Órans, bleikur | Miðlungsstór |
| ‘Belkanto’ ný sort | Gullgulur | Miðlungsstór |
| ‘Blue Peter’ (catawbiense hybrid) ný sort | Ljóslilla með dökkt gin | Miðlungsstór |
| ‘Belkanto’ ný sort | Gullgulur | Miðlungsstór |
| ‘Bohlkens Kronjuwel’ ný sort | Gulur, bleikur, krem | Miðlungsstór |
| ‘Bohlkens Lupinenberg’ ný sort | Lúpínublár | Hávaxinn |
| ‘Bohlkens Roter Stern’ ný sort | Dökkrauður | Miðlungsstór |
| ‘Bohlkens Snow Fire’ ný sort | Hvítur með rautt gin | Lág til miðlungstór |
| ‘Bastas Beauty’ ný sort | Fjólublár með gult gin | Miðlungsstór |
| ‘Calsap’ ný sort | Hvítur með vínrautt gin | Miðlungsstór |
| ‘Colibri’ (yakushimanum hybrid) | Skærbleikur | Lágvaxinn |
| ‘Constanze’ ný sort | Bleikur | Miðlungsstór |
| ‘Cunningham’s White’ (góð fyrir byrjendur!) | Pastellhvítur | Miðlungsstór – hár |
| ‘Diadem’ ný sort | Bleikur með rautt gin | Miðlungsstór |
| ‘Double Dots’ ný sort | Hvítur með rauðar doppur | Miðlungsstór |
| ‘Edelweiss’ (yakushimanum hybrid) | Hvítur | Miðlungsstór |
| ‘Erato’ | Rauður | Miðlungsstór |
| ‘Fantastica’ (yakushimanum hybrid) | Skærbleikur | Miðlungsstór |
| ‘Flava’ (Rh. yakushimanum ‘Flava’) | Gulur | Miðlungsstór |
| ‘Furnivall’s Daughter’ ný sort | Bleikur með rautt gin | Miðlungsstór |
| ‘Gartendirektör Glocker’ (williamsianum hybrid) | Bleikur | Miðlungsstór |
| ‘Goldbukett’ (wardii hybrid) | Gulur | Miðlungsstór |
| ‘Goldinetta’ ný sort | Gulur | Miðlungsstór |
| ‘Graffito’ ný sort | Hvítur með rautt gin | Miðlungsstór |
| ‘Grandiflorum’ (catawbiense hybrid) | Bleikfjólublár | Hávaxinn |
| ‘Hachmann’s Picobello’ ný sort | Hvítur með dökkt gin | Miðlungsstór |
| ‘Hans Hachmann’ ný sort | Bleikur jaðar, hvít miðja | Miðlungsstór |
| ‘Herbstfreude’ ný sort | Ljósbleikur með rautt gin | Hávaxinn |
| ‘Ingrid Muus’ ný sort | Bleikur | Miðlungsstór |
| ‘Kalinka’ (yakushimanum hybrid) | Rauðbleikur | Miðlungsstór |
| ‘Karl Naue’ ný sort | Dökkrauður | Miðlungsstór |
| ‘Koichiro Wada’ (Rh. yakushimanum ‘Koichiro Wada’) | Bleikur – hvítur | Lágvaxinn |
| ‘Kokardia’ | Ljósbleikur með rautt gin | Miðlungsstór |
| ‘Macarena’ ný sort | Gulur með rauðan jaðar | Miðlungsstór |
| ‘Madame Masson’ (catawbiense hybrid) ný sort | Hvítur | Miðlungsstór |
| ‘Marcel Menard’ ný sort | Dökkfjólublár m. gult gin | Miðlungsstór |
| ‘Marlis’ (yakushimanum hybrid) ný sort | Bleikur | Miðlungsstór |
| ‘Metallica’ ný sort | Ljósfjólublár m. dökkt gin | Miðlungsstór |
| ‘Orakel’ ný sort | Fjólublár með dökkt gin | Miðlungsstór |
| ‘Polarnacht’ ekki til 2018 | Purpurafjólublár | Hávaxinn |
| ‘Rabatz’ (yakushimanum hybrid) | Glóandi rauður | Miðlungsstór |
| Rhododendron bureavii ‘Hansel’ ný sort | Laxbleikur | Miðlungsstór |
| Rhododendron bureavii ‘Teddy Bear’ ný sort | Ljósbleikur – hvítur | Hávaxinn |
| Rhododendron dichroanthum ‘Böhmen’ ný sort | Óransgulur með bleikan jaðar | Lág – miðlungsstór |
| Rhododendron fargesii ‘Winterpurpur’ ný sort | Ljósbleikur | Miðlungsstór |
| Rhododendron makinoi ‘Makiyak’ ný sort | Bleikur – hvítur | Miðlungsstór |
| Rhododendron pachysanthum ‘Silverleaf’ ný sort | Hvítur | Miðlungsstór |
| Rhododendron pseudochrysanthum ‘Golfer’ ný sort | Ljósbleikur – hvítur | Miðlungsstór |
| Rhododendron rex ‘Great Dane’ ný sort | Hvítur með dökkrauða doppu | Miðlungsstór |
| Rhododendron smirnowii ‘Weinlese’ ný sort | Dökkbleikur | Miðlungsstór |
| ‘Roseum Elegans’ | Bleikur | Miðlungsstór |
| ‘Schneeauge’ ný sort | Hvítur með rautt gin | Miðlungsstór |
| ‘Schneekissen’ (yakushimanum hybrid) ekki til 2018 | Hvítur | Lágvaxinn |
| ‘Schneekrone’ (yakushimanum hybrid) | Hvítur | Miðlungsstór |
| ‘Scintillation’ ekki til 2018 | Bleikur | Hávaxinn |
| ‘Silberwolke’ (yakushimanum hybrid) | Ljósbleikur | Miðlungsstór |
| ‘Snehvide’ ný sort | Hvítur | Miðlungsstór |
| ‘Taurus’ ný sort | Dökkrauð | Hávaxinn |
| ‘Tromba’ (williamsianum hybrid) ný sort | Dökkrauður | Miðlungsstór |
| ‘Viscy’ | Óranstónað gulur | Miðlungsstór |